20 Ερωτήσεις που κάθε υποψήφιος ιδιοκτήτης ηλεκτρονικού καταστήματος πρέπει να σκεφτεί

Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι πυρηνική φυσική. Χρειάζεται έρευνα, λογική, υποθέσεις, μαντεψιές και ρίσκα για να δημιουργηθεί μία επιτυχημένη online επιχείρηση.
Όταν σκεφτείς να δημιουργήσεις ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, πρέπει να φτιάξεις πρώτα ένα επιχειρηματικό πλάνο που θα περιλαμβάνει και τη συνεργασία με τον developer ή την εταιρία που θα αναλάβει την κατασκευή. Κάνοντας και απαντώντας στις σωστές ερωτήσεις, πριν καν ξεκινήσει η διαδικασία της κατασκευής, μπορεί να σε γλιτώσει από πολλά προβλήματα, χαμένο χρόνο και ίσως χρήμα.
Ιδού λοιπόν τι θα πρέπει να σκεφτείς εκ των προτέρων:

Τι άλλο περιεχόμενο θα υπάρχει εκτός από τις σελίδες ηλεκτρονικού εμπορίου;

Ένας πλήρης χάρτης περιεχομένου είναι απαραίτητο και για να σχεδιαστούν οι αντίστοιχες σελίδες και να αναπτυχθεί και η αντίστοιχη λειτουργικότητα. Ποια θα είναι η αρχιτεκτονική της πληροφορίας του ιστοτόπου; θα περιλαμβάνει ίσως ένα blog ή forum; Τι θα χρειαστεί για να υποστηριχθεί αυτό; Μήπως υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες απαιτήσεις στην πολιτική ιδιωτικότητας;
Αν απαντηθούν όλα αυτά θα έχουμε καθορίσει το πλήρες εύρος του έργου από την αρχή.

Τι είδους προϊόντα θα πουλάς online;

Για παράδειγμα, θα είναι υλικά προϊόντα που θα χρειάζονται αποστολή; Αν ναι τι βάρος ή / και μέγεθος έχουν και πώς θα επηράσει την τελική τιμή του προϊόντος; Πώς θα παρακολουθείς αποθήκη και στοκ;
Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει πολλές μορφές. Αν για παράδειγμα έχεις αγοράσει και “κατεβάσει” λογισμικό αυτό είναι μία συναλλαγή ηλεκτρονικού εμπορίου.
Αν το προϊόν είναι άυλο, downloadable ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον τρόπο διάθεσης (πχ από τη σελίδα, μέσω email κλπ).

Τι αριθμό προϊόντων ή υπηρεσιών θα πουλάς online;

Αυτό έχει να κάνει με το μέγεθος και το αποτύπωμα του καταστήματος. Άλλο είναι το eshop που διαθέτει 10-20 ψηφιακά προϊόντα για κατέβασμα και άλλο το eshop που πουλάει 10.000 κωδικούς με διαχείριση αποθήκης και αποστολές. Οι ανάγκες και οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές ως προς μία σειρά παραμέτρων όπως ο server φιλοξενίας, ο αριθμός των σελίδων και των αρχείων, το μέγεθος της βάσης δεδομένων, τη διαχείριση με λειτουργικότητα τρίτων όπως η διαχείριση αποθήκης, η παρακολούθηση αποστολών κλπ.
Όλα αυτά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν ξεκινήσει η κατασκευή. Ακόμη όμως και για μικρότερα eshops καλό είναι να υπάρχει σχεδιασμός για μεγαλύτερο αποτύπωμα ώστε να σχεδιαστεί από την αρχή πρόβλεψη για ανάπτυξη και επέκταση.

Τι κατηγορίες θα υπάρχουν για τα προϊόντα;

Θα είναι ταξινομημένα σε πολλές κατηγορίες ή υποκατηγορίες;
Αυτό έχει σημασία στη δομή και την πλοήγηση στο κατάστημα και στην τελική εμπειρία χρήστη.
Πώς θα εμφανίζονται οι κατηγορίες στις σελίδες; θα είναι εύκολο για τον χρήστη να βρει αυτό που ψάχνει; Αν είναι δύσκολο πολλοί θα φύγουν και θα χάνονται πωλήσεις. Μπορούν τα προϊόντα να συσχετιστούν μεταξύ τους και να γίνονται επιπλέον προτάσεις στον πελάτη;

Θα έχουν τα προϊόντα χαρακτηριστικές ιδιότητες;

Για παράδειγμα ρούχα με μεγέθη, χρώματα κλπ. Σε αυτή την περίπτωση το πραγματικό προϊόν είναι το προϊόν μαζί με τις ιδιότητες του, δεν μπορείς να πουλήσεις απλά ένα φόρεμα, αλλά ένα φόρεμα συγκεκριμένου μεγέθους και χρώματος. Θα πρέπει και η αποθήκη να μπορεί να παρακολουθεί προϊόντα βάσει ιδιοτήτων τους. Τα προϊόντα με τις ιδιότητές τους πρέπει να έχουν και το δικό τους SKU άσχετα αν είναι στην ίδια κατηγορία / υποκατηγορία.

Μήπως θα χρειαστεί τα προϊόντα να γίνονται κατά παραγγελία;

Έστω ότι πουλάς t-shirts και θέλεις να δώσεις τη δυνατότητα στον πελάτη να τυπώσει επάνω το δικό του μήνυμα ή λογότυπο ή φωτογραφία. Ή με έπιπλα να δώσεις στον πελάτη να φτιάξει τη δική του διαμόρφωση μέσα από προκαθορισμένες επιλογές. Όλα αυτά προσθέτουν επιπλέον λειτουργικότητα και αυξάνουν το κόστος κατασκευής.

Φωτογραφίες προϊόντων / καταστήματος

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ένα ηλεκτρονικό κατάστημα είναι τόσο καλό όσο οι φωτογραφίες του. Η εμπειρία των χρηστών είναι οπτική και επηρεάζει καθοριστικά την αγορά ή όχι ενός προϊόντος. Ανάλογα και με τους προμηθευτές ενός καταστήματος η εξασφάλιση καλών προϊοντικών φωτογραφιών μπορεί να είναι από σχετικά απλή μέχρι δύσκολη και κοστοβόρα υπόθεση.
Σε πιο τεχνικό επίπεδο θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι φωτογραφίες ενώ διατηρούν την ποιότητα συμπιέζονται σε μέγεθος και όγκο γιατί έχει επίπτωση στους χρόνους φόρτωσης και τις απαιτήσεις του server.

Αποστολές προϊόντων

Θα γίνεται επιβάρυνση των τιμών; αν ναι θα γίνεται ξεχωριστά από την κύρια τιμή των προϊόντων;
Υπάρχουν επιπλέον κριτήρια που επιβαρύνουν την αποστολή, όπως μέγεθος, βάρος, εύθραυστο κλπ;
Σε ποιες χώρες ή ζώνες θα γίνονται οι αποστολές;
Ενδεχομένως οι υποψήφιοι πελάτες να ζητούν παρακολούθηση της αποστολής, οπότε θα πρέπει και αυτή η λειτουργία να συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό.
Η αποστολή και η επιτυχής ολοκλήρωση μίας παραγγελίας είναι ο τελικός στόχος ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Όταν γίνεται σωστά δημιουργεί online επιχειρήσεις, μειώνει τα παράπονα των πελατών, εμπνέει εμπιστοσύνη.

Φόροι

Αν σκοπεύεις να επιχειρήσεις μόνο εντός της χώρας αυτό είναι απλό. Μία τελική τιμή για τον πελάτη που περιλαμβάνει και τον αντίστοιχο ΦΠΑ. Στην περίπτωση χονδρικής ο ΦΠΑ θα είναι εκτός της τιμής αλλά κι εκεί είναι απλό.
Τα πράγματα γίνονται πολύ πιο πολύπλοκα αν αποφασίσεις να δραστηριοποιηθείς διεθνώς. Έχει σημασία αν θα πουλήσεις χονδρική ή λιανική, αν ο πελάτης είναι εντός ή εκτός της ΕΕ και πολλά άλλα που δεν μπορεί να αναλύσει το παρόν άρθρο, αλλά θα πρέπει να σχεδιαστούν εκ των προτέρων από ειδικούς, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα (λογιστικά, φορολογικά) που θα είχαν επίπτωση ακόμη και στην επιβίωση μιας επιχειρήσης.

Η online πύλη πληρωμών

Ίσως το σημαντικότερο όλων. Είναι το σημείο στο οποίο το ηλεκτρονικό κατάστημα παράγει το εισόδημα του, εκεί που γίνεται η επεξεργασία των πληρωμών των πελατών. Στα δικά μας οι τράπεζες είναι αυτές που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες προορισμένες για σχετικά απλή υλοποίηση στους περισσότερους τύπους ηλεκτρονικών καταστημάτων. Διεθνώς το πιο διάσημο σύστημα πληρωμών είναι το PayPal που επίσης είναι απλή η ενσωμάτωσή του στα περισσότερα eshops.
Οι κυριότεροι τρόποι πληρωμών είναι με πιστωτική / χρεωστική κάρτα, τραπεζική μεταφορά και αντικαταβολή.
Από πλευράς εμπειρίας χρήστη καλό είναι η πληρωμή να ενσωματώνεται όσο το δυνατόν περισσότερο ώστε ακόμα και αν ο πελάτης μεταφέρεται στο περιβάλλον της πλατφόρμας να αισθάνεται μία ενοποιημένη εμπειρία. Από την άλλη οι γνωστές υπηρεσίες πληρωμών όπως η PayPal δίνουν ένα αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς στον πελάτη γι αυτό καλό είναι να τις ενσωματώνουμε στο eshop μας ως επιπλέον επιλογές.

Υπηρεσίες με συνδρομή ή επαναλαμβανόμενες πληρωμές

Αν το ηλεκτρονικό σου κατάστημα πουλάει συνδρομητικές υπηρεσίες με τακτικές επαναλαμβανόμενες χρεώσεις αυτό θα πρέπει να προβλεφθεί και να αναπτυχθεί ως επιπλέον λειτουργικότητα. Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να διαχειρίζεται τη συνδρομή του και να την τερματίζει όποτε επιθυμεί.

Τί τύπος εμπορίου θα διεξάγεται μέσα από το eshop;

Σε ποιο σημείο της εφοδιαστικής αλυσίδας θα βρίσκεται η επιχείρηση; Χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο, διανομέας; αυτά αποκλειστικά ή θα συνυπάρχουν; Μπορεί μία εταιρία χονδρικής στο ηλεκτρονικό της κατάστημα να διαθέτει τα προϊόντα σε πελάτες λιανικής και σε ξεχωριστό χώρο σε πελάτες χονδρικής. Θα είναι τα ίδια προϊόντα; διαφορετικά; τα ίδια με αποκλειστικές εκπτώσεις; Οι συνδυασμοί είναι πολλοί και προϋποθέτουν διαφορετικούς τύπους λογαριασμών για τους χρήστες που είναι λειτρουργικότητα που θα πρέπει να αναπτυχθεί.
Μπορεί να θέλεις ένα loyalty club για τους καλύτερους πελάτες που θα παίρνουν τις καλύτερες τιμές, ή συγκεκριμένα προϊόντα / υπηρεσίες να είναι διαθέσιμα για προεγγεγραμμένους συνδρομητές. Όλα αυτά είναι διαφορετικές απαιτήσεις που θα πρέπει να σχεδιαστούν εκ των προτέρων.

Κατάσταση αποθήκης

Χρειάζεται να δείχνεις κατάσταση αποθέματος για κάποιο προϊόν στους πελάτες; (πχ αν έχει εξαντληθεί, αν έχει περιορισμένο απόθεμα κλπ). Ποια θα είναι η στρατηγική με τα εξαντλημένα; Θα εμφανίζονται ως τέτοια ή όχι στον τελικό χρήστη; Θα επιτρέπεται παραγγελία σε αυτά; Θα υπάρχει λίστα αναμονής; Πώς θα ειδοποιούνται οι πελάτες όταν θα ξαναγίνει διαθέσιμο; Υπάρχουν διαφορετικά κανάλια πώλησης; Εκτός από το ηλεκτρονικό κατάστημα υπάρχει και φυσικό κατάστημα; Σ’ αυτήν την περίπτωση οι απαιτήσεις παρακολούθησης αποθήκης αυξάνονται και χρειάζεται και ένα ανεξάρτητο σύστημα αποθήκης που θα διασυνδεθεί σωστά με το eshop.
Κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα / επιχείρηση έχει διαφορετικές ανάγκες διαχείρισης αποθήκης. Αυτό μπορεί να ποικίλει από απλή διαχείριση του αριθμού των διαθέσιμων προϊόντων μέχρι την ενσωμάτωση πολύπλοκων συστημάτων ERP και ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Όλα αυτά αλλάζουν δραματικά τις ανάγκες και τις λύσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν.

Διασύνδεση συστημάτων

Αν η επιχείρηση υπάρχει τότε πιθανόν να χρησιμοποιεί τρίτα συστήματα τα οποία θα είναι απαραίτητο να διασυνδεθούν με το ηλεκτρονικό κατάστημα. Ενδεικτικά:

• Λογιστικό σύστημα – τιμολόγηση
• Διαχείριση αποθήκης
• Διαχείριση πελατών
• Σύστημα μάρκετινγκ – επικοινωνίας

Παρόλο που υπάρχουν πολλές έτοιμες λύσεις για τα σύγχρονα ηλεκτρονικά καταστήματα οι διασυνδέσεις συχνά απαιτούν αρκετή επιπλέον δουλειά και αυξάνουν το κόστος. Αν δεν σχεδιαστούν από πριν και γίνουν σωστά μπορεί να αποδειχτούν περισσότερη ζημιά από τη λύση που προσφέρουν.

Προγράμματα συστάσεων – affiliations

Αν και όχι διαδεδομένα στη χώρα μας, διεθνώς αποτελούν έναν δημοφιλή τρόπο αύξησης πωλήσεων και προώθησης του brand. Σε περίπτωση επιλογής θα πρέπει να σχεδιαστεί και το μοντέλο συνεργασίας με τους affiliates και το μοντέλο πληρωμών. Θα πρέπει να αναπτυχθεί συγκεριμένη λειτουργικότητα με control panel για κάθε affiliate που θα μπορεί να παρακολουθεί την κίνηση και τα κέρδη του.

Αναφορές – Reporting

Η επικοινωνία με τους πελάτες αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της λειτουργίας ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Αυτή θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά, να περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στάδια της εκπλήρωσης μίας παραγγελίας και να είναι προσαρμοσμένη στην ενέργεια και το στάδιο της παραγγελίας του πελάτη.
Συνήθως σε όλα τα ηλεκτρονικά καταστήματα οι παραγγελίες βασίζονται στην αποστολή αυτοματοποιημένων email που ονομάζονται transactional emails σε αντίθεση με τα προωθητικά email ή newsletters που δεν είναι αυτοματοποιημένα. Θα πρέπει να επιλέγεται όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστος πάροχος email server ώστε κατά το δυνατόν αυτά να πηγαίνουν στα εισερχόμενα του πελάτη και όχι στα ανεπιθύμητα. Το ίδιο ισχύει και για τον ιδιοκτήτη εφόσον θέλει να ενημερώνεται και με email για κάθε παραγγελία.
Ένας σωστά ενημερομένος πελάτης είναι ικανοποιημένος πελάτης συνεπώς η επικοινωνία είναι το κλειδί της επιτυχίας για κάθε eshop.
Επίσης αν υπάρχουν διάφοροι διαχειριστές του eshop θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να ενημερώνονται όλοι, ανάλογα φυσικά με τα δικαιώματα πρόσβασής τους. Επιπλέον θα πρέπει να σχεδιαστεί και το περιεχόμενο της επικοινωνίας, τί λεπτομέρειες θα περιλαμβάνει γιατί όλα επηρεάζουν τη συνεργασία μίας ομάδας και το workflow.

Πολυγλωσσικότητα

Αν το ηλεκτρονικό κατάστημα δραστηριοποιείται σε διεθνές επίπεδο, μία ενδεχομένως καλή επιλογή είναι το localization, δηλαδή η προσαρμογή του στον πελάτη ανάλογα από τη χώρα προέλευσης του που συνήθως σημαίνει τη μετάφραση του ιστοτόπου.
Αυτό δεν είναι ασήμαντη δουλειά και επηρεάζει την κατασκευή ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Θα πρέπει να απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα για τη λειτουργία της ίδιας της επιχείρησης.
Το localization θα γίνεται μόνο βάση χώρας, ή θα περιλαμβάνονται περιοχές ή ακόμη και ταχυδρομικοί κώδικες;
Οι πελάτες θα εξυπηρετούνται και στη γλώσσα επιλογής τους αν απαιτηθεί επικοινωνία πχ μέσω email ή τηλεφώνου;
Μήπως οι πελάτες ανά περιοχή θα εξυπηρετούνται και από τοπικό τηλέφωνο της περιοχής; Αυτό στην εποχή μας είναι εύκολο με τις υπηρεσίες ip phone.
Αξίζουν όλα αυτά το έξτρα κόστος;
Αν και η αγγλική είναι παγκόσμια γλώσσα εξακολουθεί να αποτελεί το εμπόδιο της μη μητρικής γλώσσας για τους περισσότερους ανθρώπους του πλανήτη, πράγμα που μπορεί να ακυρώσει μία πώληση αν το eshop δραστηριοποιείται εκεί.
Επίσης το επίπεδο γλωσσομάθειας των ανθρώπων διαφέρει δραματικά από χώρα σε χώρα και είναι πολλοί αυτοί που προχωρούν σε online αγορές μόνο στη μητρική τους γλώσσα λόγω της οικειότητας και της αίσθησης ασφάλειας που αυτή προσφέρει.
Όλα αυτά είναι παράγοντες που θα πρέπει να συνυπολογιστούν στην υλοποίηση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος, στο κατά πόσο μία αγορά δικαιολογεί το επιπλέον έργο.

Συναλλαγές σε πολλαπλά νομίσματα

Είναι παρόμοιο με το παραπάνω και αντιστοιχεί στην ευρεία έννοια του localization.
Το νόμισμα θα βασίζεται στην διεύθυνση IP ή στην τελική διεύθυνση αποστολής;
Πώς θα γίνεται η επιλογή του νομίσματος στο eshop από τον πελάτη;
Πώς θα καθορίζεται η τελική τιμή; Θα μπαίνουν φιξ τιμές εξαρχής ή οι τιμές θα είναι σε ένα νόμισμα και στα άλλα θα καθορίζονται βάσει των τρεχουσών ισοτιμιών (θα πρέπει να ενσωματωθεί και ο ανάλογος μηχανισμός);

Ανάγκη μεταφοράς δεδομένων

Έχετε ήδη ηλεκτρονικό κστάστημα και θέλετε τη μεταφορά των δεδομένων σε νέο;
Αυτό ειδικά για τα eshops μπορεί να είναι μεγάλη και δύσκολη δουλειά ανάλογα με το μέγεθος του eshop προέλευσης, την τεχνολογία του, τη διάρθρωση της βάσης δεδομένων του, καθώς και την εγγενή πολυπλοκότητα που έχει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα με διάφορα προϊοντα, κατηγορίες, ιδιότητες προϊοντων, SKUs, ήδη υπάρχουσες διασυνδέσεις με τρίτα συστήματα, στοιχεία πελατών και χρηστών, στοιχεία παραγγελιών, εικόνες, περιγραφές και μύρια όσα.
Για να είναι επιτυχής η διαδικασία πρέπει να υπάρχει αναλυτικός σχεδιασμός από πριν και να το αναλάβουν εξειδικευμένοι και με εμπειρία σε αυτό.

Φιλοξενία – Hosting

Για ένα ηλεκτρονικό κατάστημα η φιλοξενία έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από άλλους τύπους και θα πρέπει να το σχεδιάσεις προσεκτικά. Πολλά προϊόντα με συνήθως πλούσιο φωτογραφικό υλικό αν συνδυαστούν με μεγάλη κίνηση και μεγάλο ποσοστό χρηστών που θα πρέπει να κάνουν login για να ολοκληρώσουν μία αγορά ή να δουν απλά τις παραγγελίες τους συνεπάγεται μεγάλο φορτίο στον server και απαίτηση για αδιάλλειπτη λειτουργία χωρίς καθυστερήσεις και εύκολη διάθεση επιπλέον πόρων σε περιπτώσεις απότομης κορύφωσης της κίνησης όπως πχ σε περίοδο εκπτώσεων, προσφορών ή γιορτών.
Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν πηγαίνουμε σε φθηνό hosting της τάξης των 5-10 ευρώ το μήνα. Δεν κάνουν αυτά για σοβαρά ηλεκτρονικά καταστήματα για λόγους που περιγράφουμε σε άλλο άρθρο.
Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις τα ζητούμενα είναι το εγγυημένο uptime, scalability, υποστήριξη και ευκολία χρήστης ως προς το control panel και άλλες διεπαφές.
Γι αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις προτείνουμε λύσεις managed hosting που προσφέρουν τα παραπάνω.
Επίσης ο καλός πάροχος φιλοξενίας θα χειρίζεται σωστά θέματα ασφάλειας, backups / restores, εξασφαλίζοντας τη λειτουργία του ηλεκτρονικού καταστήματος σαν μία καλολαδωμένη μηχανή.
Τέλος ένας καλός πάροχος φιλοξενίας επιτρέπει στους developers που αναπτύσσουν το ηλεκτρονικό κατάστημα να δουλέψουν απρόσκοπτα και πιο αποδοτικά χωρίς να σπαταλούν χρόνο σε συντήρηση και αποσφαλμάτωση ενός server.

Επίλογος

Όλα τα παραπάνω μπορεί να φαίνονται βουνό ειδικά σε κάποιον που θέλει να ασχοληθεί επιχειρηματικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Χρησιμεύουν όμως να τον προετοιμάσουν ότι η κατασκευή και η ενεργοποίηση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος είναι ένα μεγάλο και δύσκολο εγχείρημα που απαιτεί χρόνο, δουλειά και έξοδα και δεν θα πρέπει να το παίρνουμε ελαφρά ή να το αντιμετωπίζουμε ως πάρεργο. Όσο καλύτερα και νωρίτερα το σχεδιάσουμε, αναλύσουμε τις απαιτήσεις, προβλέψουμε τις ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες, καθορίσουμε τις προσδοκίες μας και το εντάξουμε σε ένα καλό επιχειρηματικό σχέδιο σε τόσο καλύτερη θέση θα το τοποθετήσουμε για να επιτύχει και να αναπτυχθεί. Και τόσο λιγότερους πονοκεφάλους θα έχουμε στην πορεία.

Share on Facebook

Tweet

Follow us