Αυτό που δεν συνειδητοποιούν οι περισσότεροι είναι ότι ο σχεδιασμός, κατασκευή και το deployment – production (σε απλά ελληνικά όταν το website / web app τρέχει ‘ζωντανά’ στον server) είναι ένα διαρκές έργο βελτιστοποίησης, παρακολούθησης, προώθησης και καταγραφής όλων των παραμέτρων λειτουργίας.
Βασικό έργο όλων των επαγγελματιών που εμπλέκονται στην κατασκευή και deployment μίας ιστοσελίδας / web app είναι η βελτιστοποίηση κάθε στοιχείου, πχ ο front-end developer πρέπει να φροντίσει ώστε όλα τα στοιχεία που συναποτελούν μία ιστοσελίδα (εικόνες, stylesheets, scripts κλπ) να είναι συμπιεσμένα στο μικρότερο δυνατό μέγεθος ώστε η σελίδα να φορτώνει όσο πιο γρήγορα γίνεται, ο system admin να φροντίσει ο server να έχει τις βέλτιστες ρυθμίσεις ασφαλείας και απόδοσης σχετικά με την εφαρμογή που θα φιλοξενήσει και τα προβλεπόμενα φορτία και πολλά άλλα.
Για τον ιδιοκτήτη / διαχειριστή όλη αυτή η δουλειά θα φανεί στην παρακολούθηση της επισκεψιμότητας και συνολικά της απόδοσης της ιστοσελίδας.
Πώς όμως θα καταλάβουμε ότι τα πράγματα δεν πηγαίνουν σύμφωνα με τα αναμενόμενα;
Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια απόδοσης κάτω του αναμενόμενου που πολλές φορές μπορεί να είναι και ενδεικτικά κάποιου προβλήματος είτε σε καθαυτή την εφαρμογή είτε στο περιβάλλον που τρέχει.
Το καλό είναι ότι κάθε ενδεικτικό σημείο υποαπόδοσης μπορεί να γίνει η βάση για σωστή διάγνωση και σωστή θεραπεία ώστε να πάρουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε.
1. Χαμηλό Conversion Rate
Το Conversion Rate είναι ο τελικός στόχος κάθε ιστοσελίδας. Είναι η ανάληψη της επιδιωκώμενης δράσης από την πλευρά του χρήστη, και ο βασικός λόγος για τον οποίο γίνεται η κατασκευή της ιστοσελίδας / web application.
Επιτυχία σ’ αυτόν τον τομέα σημαίνει νέους πελάτες, επίτευξη οικονομικών και άλλων στόχων, αναβαθμισμένο brand image, δημιουργία community και πολλά άλλα ξεχωριστά για κάθε online εγχείρημα.
Ενδεικτικά μόνο μερικά conversion rates:
- Επισκέπτες προς πωλήσεις
- Επισκέπτες προς συνδρομές
- Επισκέπτες προς downloads
- Επισκέπτες προς εγγραφές newsletter
- Επισκέπτες προς contact form inquiries
- Επισκέπτες προς CTR ή Pageviews σε διαφημίσεις
Το χαμηλό Conversion Rate (CR) μπορεί να έχει πολλές αιτίες και χρειάζεται προσοχή ώστε να μπορέσει να βελτιωθεί η απόδοση της ιστοσελίδας. Ενδεικτικά μόνο μπορεί να είναι καθαρά θέμα σχεδιασμού (εκείνο το πεδίο εγγραφής ίσως θα έπρεπε να τοποθετηθεί ψηλότερα στη σελίδα και να εκμεταλλευτεί τον κενό χώρο), ή κακό development με αποτέλεσμα κακούς χρόνους φόρτωσης, ή κακή στόχευση λέξεων – κλειδιών με αποτέλεσμα οι επισκέπτες να έρχονται από αναζητήσεις άσχετες με το θέμα της σελίδας, ή έλλειψη βελτιστοποίησης για τις μηχανές αναζήτησης και πολλά άλλα ακόμη.
Άλλες φορές μπορεί φυσικά η αιτία να είναι και καθαρά business, δηλαδή το προϊόν να μην έχει ζήτηση, να μην έχει γίνει κάποια έρευνα αγοράς κλπ. Σε κάθε περίπτωση ο επισκέπτης / χρήστης μίας ιστοσελίδας / υπηρεσίας είναι ιδιαίτερη περίπτωση και πρέπει να του δίνουμε ισχυρά κίνητρα για προβεί στην επιθυμητή ενέργεια.
2. Χαμηλή κίνηση από τις Μηχανές Αναζήτησης και χαμηλή κατάταξη σε αυτές
Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται SEO (Search Engine Optimization). Το αν αυτό θα γίνει σωστά και θα έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι μία άλλη συζήτηση. Σε κάποιες περιπτώσεις όπως κακοφτιαγμένες σελίδες / εφαρμογές θα πρέπει ο κώδικας να γραφτεί από την αρχή (link phptherightway) σύμφωνα με τα τελευταία στάνταρ κατασκευής (link php psr).
3. Υψηλό Bounce Rate, λίγα Pageviews ανά Επισκέπτη, Λίγοι Returning Visitors
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι δεν γίνεται καλή δουλειά στη διακράτηση των επισκεπτών. Όπως και με την περίπτωση 1 είναι πολλοί οι παράγοντες. Ένας σημαντικός είναι και οι πηγές επισκεψιμότητας (traffic sources). Πάρα πολλοί επισκέπτες από social media ίσως έχουν το παραπάνω αποτέλεσμα σε σχέση πχ με σύνδεσμο από σχετικό site υψηλής αναγνωσιμότητας και κύρους. Επίσης τέτοιου είδους μετρήσεις και στατιστικά δεδομένα καλό είναι να τα βλέπουμε για μεγάλες περιόδους (εξάμηνο ή έτος) για να παίρνουμε πάντα τη μεγάλη εικόνα.
4. Έλλειψη Στρατηγικής για Επαναλαμβανόμενους Επισκέπτες
Δεν είναι δεδομένο ότι όσοι έχουν έρθει θα ξαναέρθουν. Γι αυτό χρειάζεται στρατηγική και πλάνο. Οτιδήποτε και να είναι αυτό, πληροφοριακό blog, δωρεάν εφαρμογές, design themes, παιχνίδια, διαγωνισμοί, εργαλεία και resources πρέπει όλα να δίνουν υπεραξία και να είναι μοναδικά. Ο χρήστης έχει στη διάθεσή του τόσες πηγές που δεν πρόκειται να ξοδέψει το χρόνο του στο blog μας αν οι πληροφορίες δεν είναι μοναδικές και αξιόλογες.
Θα πρέπει να υπάρχει καλή γνώση του προϊόντος / υπηρεσίας καθώς και του target group. Τι είναι αυτό που θα ήθελαν οι επισκέπτες; Τι είναι αυτό που θα τους έκανε να επιστρέξουν ξανά και ξανά;
5. Μονοδιάστατη κίνηση (traffic) – από μία μόνο πηγή
Άσχετα από που προέχονται οι επισκέπτες (μηχανές αναζήτησης, διαφήμιση pay per click, banner ads, social media κλπ) ο βασικός κανόνας στην επισκεψιμότητα είναι ο ίδιος που ισχύει για τις επενδύσεις στο χρηματιστήριο (και σε πολλά ακόμη πράγματα…). Ασφάλεια υπάρχει στη διασπορά (όχι όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι). Αν όλοι οι επισκέπτες προέρχονται πχ από διαφήμιση στο Google Adwords τότε ακόμη κι αν βγάζουμε κέρδος, είμαστε στο έλεος του ανταγωνισμού. Οι κερδοφόρες θέσεις διαφήμισης (όπως και keywords) είναι συγκεκριμένες και αν τα χάσουμε γιατί κάποιος ανταγωνιστής αποφασίσει να επενδύσει περισσότερα, αυτό έχει άμεση επίδραση στο business. Πολύ καλύτερα είναι να έχουμε καλές οργανικές θέσεις στις μηχανές αναζήτησης (για κερδοφόρα keywords) γιατί είναι πιο δύσκολο για τον ανταγωνισμό, αλλά και πάλι μία δραματική αλλαγή στους αλγόριθμους κατάταξης (όπως έχει συμβεί) μπορεί να μας ανατρέψει την επιχείρηση μέσα σε λίγες μέρες. Ένα λογικό μείγμα από διάφορες πηγές παράλληλα με τη δημιουργία ενός πιστού community που θα το φροντίζουμε ενεργά, μας θωρακίζουν απέναντι στους κινδύνους που προέρχονται από τις μεμονωμένες πηγές επισκεψιμότητας.
6. Πολύ χαμηλά ποσοστά direct traffic
Απευθείας επισκέψεις θεωρούνται αυτές που ο χρήστης θα γράψει τη διεύθυνση απευθείας στο address bar του browser (ή θα την έχει bookmark). Πολλές τέτοιες επισκέψεις είναι πάντα καλό σημάδι, ότι η σελίδα έχει αποκτήσει κάποια φήμη και ακόμη καλύτερα αν είναι στο target group που επιδιώκουμε. Ένα νέο site πάντα ξεκινά με μηδενικό σχεδόν ποσοστό direct visits και σταδιακά αν γίνεται καλή δουλειά θα πρέπει να το αυξάνει. Αν δεν το καταφέρει αυτό, σημαίνει ότι το site (και το προϊόν / υπηρεσία που προβάλει) δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα πιστό κοινό που να ενδιαφέρεται γι αυτό. Το πιστό κοινό αποτελεί και την πηγή για τους πιο ποιοτικούς επισκέπτες και η έλλειψή τους θα πρέπει πάντα να θεωρείται πρόβλημα.
7. Εγκατάλειψη καλαθιών αγορών
Στα e-commerce sites (eshops) η εγκατάλειψη του καλαθιού αγορών είναι ένα metric που πρέπει να πάντα να παρακολουθείται στενά. Τα έσοδα και κατά συνέπεια η ίδια η επιχείρηση εξαρτάται από την απόδοση του καλαθιού αγορών, εκεί που δοκιμάζεται το σύνολο της online στρατηγικής για ένα eshop. Η παρακολούθηση του καλαθιού αγορών σε κάθε βήμα της διαδικασίας αγοράς και ιδιαίτερα το ποσοστό εγκατάλειψης είναι κεφαλαιώδους σημασίας καθώς μεγάλο ποσοστό εγκατάλειψης της διαδικασίας αγοράς μπορεί να δείχνει ιδιαίτερα κακή εμπειρία χρήστη ή άλλα σημαντικά προβλήματα. Το αντίστοιχο στον πραγματικό κόσμο είναι ο πελάτης να ψωνίζει και να τοποθετεί προϊόντα στο καλάθι του και να το παρατά μπροστά στο ταμείο.
8. Μεγάλος αριθμός ερωτημάτων
Σε πρώτη ματιά μπορεί να φαίνεται ότι οι χρήστες δείχνουν ενδιαφέρον αλλά αντίθετα είναι πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αν υποθέσουμε ότι ένα μεγάλο portal με ποσά κίνησης στις δεκάδες χιλιάδες ακόμη κι ένα μικρό ποσοστό από αυτούς τους χρήστες αν κάνουν ένα ερώτημα σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα εμπειρίας χρήστη με τη σελίδα που αποτυγχάνει να καθοδηγήσει τους χρήστες στην επιθυμητή ενέργεια. Οι “διαδρομές” μέσα στο site θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες, θα πρέπει να υπάρχει μία καλά δομημένη και εύκολα προσβάσιμη FAQ page και γενικά οι χρήστες δεν θα πρέπει να έχουν αμφιβολίες όταν θα πρέπει να κάνουν μία ενέργεια. Κάθε link και κάθε call to action (CTA) θα πρέπει να είναι απλά και ξεκάθαρα. Επιτυχημένα είναι τα sites όπου οι χρήστες κάνουν τις επιθυμητές ενέργειες (πχ αγορές σε ένα eshop) χωρίς να χρειαστεί πρώτα να κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις.
